Waar vind je de inspiratie voor een levenswerk? Gewoon thuis!
Een ontmoeting met Susan Wheelan, die alles weet van high-performance teams.
De zon schijnt in Provincetown - Massachussetts, groene bomen, geur van de zee, tuinen met bloeiende bloemen. Op veel plekken zitten mensen in hun tuin en overal zie je korte broeken. De ijswinkel doet goede zaken. Mensen vieren de zomer. Ik zit hier blij op de fiets. Niet zozeer vanwege het prachtige weer, maar vandaag ga ik op bezoek bij Susan Wheelan. Ik kijk er erg naar uit. Waarom? Ik ben benieuwd naar deze vrouw, die de architect is van een rijk gedachtegoed over teamontwikkeling. Wheelan’s levenswerk is diepgravend onderzoek naar waarom het ene team beter werkt dan het andere en hoe je ontwikkeling van een team stimuleert.
Onderzoek in haar werk als professor en als consultant leidde tot tientallen wetenschappelijke publicaties, een geïntegreerd teamontwikkelingsmodel en een tot in de haarvaten onderzochte test om de dynamiek en de ontwikkeling in teams in kaart te brengen (GDQ). Daarnaast gaat alle theorie vergezeld met veel ervaring met de toepassing van haar model in de praktijk. En dat beperkt zich niet tot de VS. GDQ wordt ook in andere landen toegepast en is beschikbaar in tien talen.
Wheelan beschreef de essentie van haar kennis en ervaring in het boek ‘Group Processes, a developmental perspective'. Ik vind dit het meest rijke en doorwrochte werk dat ik over het ontwikkelen van high-performance teams gelezen heb. Misschien is dit niet voor iedereen het boek dat je als eerste oppakt als je iets meer over teamontwikkeling wilt lezen, maar als je zoals ik al jaren gefocust bent op hoe high-performance organisaties en teams zich ontwikkelen, dan is dit boek een ‘must’. Het staat voor mij bovenaan mijn lijst. Wheelan’s werk is gedegen en tegelijkertijd ontzettend praktisch en heeft me veel nieuwe inzichten gegeven. Het inspireert mij. Susan heeft inmiddels al haar werk overgedragen aan de nieuwe generatie onderzoekers en adviseurs. Ik voel me bevoorrecht dat ze me wil ontvangen.
De kennismaking is allerhartelijkst en Susan vertelt samen met haar partner Jane Winter met veel enthousiasme over de onderzoeken en de manieren waarop zij het teammodel en GDQ hebben uitgedragen. Dan vraag ik me af, je hele werkzame leven besteden aan onderzoek naar teams, steeds dieper willen zoeken en vinden, waar ontstaat die fascinatie? Als ik haar deze vraag stel, begint ze te lachen. Waar dit alles begon, ligt verrassend dichtbij huis.
Susan vertelt: “Vijf kinderen en mijn ouders, dat is een groep van zeven met een enorme dynamiek. Om daarbinnen zaken voor elkaar te krijgen, aandacht te hebben voor wat iedereen wil èn kan èn doet, en er met elkaar voor zorgen dat het loopt en draait, dat is een enorme opgave. Hoe je op elkaar regeert, hoe je met elkaar omgaat, dat wordt - ook in een gezin - voor een groot deel in de groep en de context bepaalt. Daar is het voor mij begonnen. Het maakte me nieuwsgierig naar groepen en bepaalde de keuze van mijn studie.”
En dan vertelt ze hoe ze daar steeds verder in is gegroeid. “Je onderzoekt en ontdekt steeds meer. Toen ik 28 was, gaf ik al les aan de Temple University in Philadelphia en begeleidde ik PhD-studenten. Samen deden we heel intensief onderzoek. Zo hebben we overleggen van teams geobserveerd en alle uitspraken van teamleden tijdens hun bijeenkomsten vastgelegd. Zin voor zin hebben we dat gerubriceerd en geanalyseerd. Monnikenwerk. Maar wel een belangrijke basis. Want zo zijn we stap voor stap steeds meer te weten gekomen over teamontwikkeling en het proces dat alle teams doormaken. En over hoe je de dynamiek kunt beïnvloeden en veranderen om heel goed te leren samenwerken.”
Maar ook het belang van teamontwikkeling op grotere schaal heeft haar gemotiveerd. “In de wereld van nu is dit een belangrijk onderwerp. Ervoor zorgen dat we op een gezonde manier samenleven en samenwerken en kunnen reageren op alle uitdagingen, die steeds sneller op ons afkomen, is misschien wel de meest belangrijke taak die we als mensen met elkaar hebben. Elk team -elk systeem- krijgt te maken met de dynamiek die ik heb onderzocht en beschreven. Of het nou op het werk is, in de sport, in de kerk of in de politiek, geen team of groep is hiervan uitgezonderd. Ieder van ons maakt deel uit van een groot aantal groepen en teams tijdens ons leven, en dat betekent dat over de hele wereld miljoenen groepen proberen met elkaar effectief te zijn. Dus hoe beter we leren begrijpen als mensen hoe de dynamiek in teams in elkaar steekt, des te beter we begrijpen waarom in een team iets wel of niet gebeurt. Dat begrip kan ons helpen te leren beter op elkaar te reageren, om beter met elkaar om te gaan. Daar hangen soms zelfs levens van af. Dat we in groepen en teams succesvoller zijn, dat gun ik ons allen. En daar heb ik me voor ingezet.”
Als ik weer op de fiets zit, bedenk ik me hoe fantastisch het is dat uit zo’n Amerikaans gezin zo’n heel gedachtegoed groeit, waar iedereen iets aan kan hebben. En dat dit zich dan over de wereld verspreid. Wheelan heeft haar bijdrage meer dan geleverd. Zij laat iets fantastisch na. Voor mij is er werk aan de winkel. En na dit bezoek vandaag ga ik dat met nog meer plezier doen.
Lezen? Group Processes, a developmental perspective; Susan A. Wheelan, Pearson Education, 2nd edition, 2005
